Müziğin Dili Tarihine Kısa Bir Bakış

       

        Müziğin Dili matematik ile ilişkisi olduğunu ilk öngörenlerden birisi olan Pisagor (Pythagoras, M.Ö. 530-450) müziğin yazıya dökülmesi temelini atmıştır. Pisagor’un bir demirci önünden geçerken demirciden gelen farklı seslerden etkilenerek ilgisini çektiği rivayet edilmektedir.

             Uzun yıllar seslerin isimlendirilmesi konusu tartışılmış ve notaların bugünkü şekliyle adlandırılmasını 11. yüzyılda yaşamış bir din adamı ve müzik teorisyeni olan Guido d’Arezzo (991–1033) sağlamıştır. Guido’nun sisteminde notaların harf olarak adlandırılması “si notası” hariç bugünkü şekildedir.

 Nota isimleri;

C(Do) – D(Re) – E(Mi) – F(Fa) – G(Sol) – A(La) – B(Si)

Not: Si notası Almanca da B(H) şeklinde de kullanılır.

  Guido d’Arezzo, manastırda verdiği müzik derslerinde korolarını daha iyi eğitebilmek, bilgiyi daha rahat aktarabilmek için  pratik yollar arayışına girmiş ve nota sistemi geliştirmiştir.

      8. yüzyılda Pausl Diaconus tarafından yazılan “Saint Johannes (Aziz Yuhanna)” ilahisinden esinlenerek ilahinin ilk hecelerini baz almış ve notaların isimlerini belirlemiştir.

İlahinin sözleri şu şekildedir.

Ut queant laxis:  Sadece senin hizmetçilerin
Resonare fibris:  Özgürce ilahi söyleyebilir
Mira gestorum, Famuli tuorum: İşlerinin mucizeleri hakkında…
Solve poluti: Günahlarının lekelerini sil

Labii reatum:  Onların dudaklarından
Sincte iohannes:  Aziz Yuhanna

       İlahinin sözlerinin ilk hecelerinden de anlaşılacağı üzere Do notası “Ut” olarak belirlenmiş fakat Ut hecesinin sessiz harf ile bitmesinden dolayı notaların sıralı söylendiğinde zorlanıldığı tespit edilmiştir. Bunun üzerine 12.yüzyılda “Ut” olarak adlandırılan nota “Do” olarak değiştirilmiştir.

 

        Almanya’da ve bazı ülkelerde Do notası hala “Ut” olarak telaffuz edilmekte Si notası da “H” harfi ile gösterilmektedir. Almanya’nın Bavyera bölgesinden çıkan ve şüphesiz Çağdaş Dönemin en önemli bestecisi olan Carl ORFF (1895-1982)  “Carmina Burana” Sahne Kantatıyla müzik tarihine adını altın harflerle yazdırmıştır. Yazdığı metodlarında Si notasını hem “B” hem de “H” olarak göstermiştir.

Yorum Yazın